Relacja ze spotkania z generałem

27 października 2023 r. odbyło się spotkanie z wyjątkowym człowiekiem, który odegrał wielką rolę w polskiej historii stosunków międzynarodowych i bezpieczeństwa państwa. W Stęszewie gościł Gromosław Czempiński – generał brygady, funkcjonariusz służb specjalnych PRL i RP, dyplomata. W latach 1993–1996 Szef Urzędu Ochrony Państwa.

 Rozmowę przeprowadził historyk, Przemysław Pawlak.

Gen. Czempiński urodził się w Obornikach w Wielkopolsce, gdzie ukończył szkołę średnią. Po studiach na  Wyższej Szkole Ekonomicznej w Poznaniu, w 1972 r. rozpoczął służbę funkcjonariusza wywiadu SB. W trakcie kariery dyplomatycznej pracował m.in. w Konsulacie Generalnym PRL w Chicago, Polskim Przedstawicielstwie przy ONZ w Genewie. W latach 90-tych kierował Urzędem Ochrony Państwa.

Najsłynniejszą z ujawnionych operacji polskiego wywiadu, w której brał udział, była „Operacja Samum” (powstał również film o tym samym tytule).

Gen. Czempiński został odznaczony za zgodą Prezydenta USA George’a Busha wysokim odznaczeniem CIA. Miał znaczący udział w stworzeniu  Jednostki Wojskowej 2305 GROM, której nazwę pierwszy dowódca Sławomir Petelicki wywodził od uczczenia Gromosława Czempińskiego.

„Czempiński był pełnym entuzjazmu zastępcą szefa tajnych służb UOP. „Chciałem coś robić” – powiedział. „Nie chciałem być administratorem”. Był fanem Amerykanów i wybaczył CIA nieudaną próbę zrobienia z niego agenta. „Czasami nie musisz kogoś zwerbować, żeby mieć go po swojej stronie” – stwierdził. W warszawskiej centrali Czempiński wykazał się biegłością w łączeniu kultur oficerów z czasów komunistycznych i tych z Solidarności. „Połączył starą gwardię z nowicjuszami. Skłonił ludzi do współpracy” – powiedział Piotr Pytlakowski, polski dziennikarz śledczy, który napisał książkę o pierwszym roczniku uczącym się w Ośrodku Kształcenia Kadr Wywiadu. „Ożenił ogień z wodą”.

(Fragment z książki Johna Pomfreta: " Pozdrowienia z Warszawy. Polski wywiad, CIA i wyjątkowy sojusz", Wydawnictwo Znak, Kraków 2022).

Współorganizatorzy: Gmina Stęszew, Biblioteka Publiczna w Stęszewie, Dom Kultury w Stęszewie, Protan Elmark.